Lễ hội truyền thống làng Thọ Sơn xã Tân Châu, Thiệu Hóa, Thanh Hóa
Lễ hội truyền thống làng Thọ Sơn xã Tân Châu được dân làng bảo tồn, phát huy và tổ chức định kỳ vào ngày mùng 7 tháng giêng hàng năm.
Lễ hội làng Thọ Sơn gắn liền với đình Thọ Sơn - công trình đã được
tịch
UBND tỉnh Thanh Hoá xếp hạng
di tích có giá trị kiến trúc
năm 2009
. Đây là lễ hội nhằm tưởng nhớ Thành hoàng làng là Cao Sơn Đại Vương và Linh Quang Đại Vương,
những người có công khai khẩn đất đai, lập làng, quy tụ dân cư về đây sinh sống và bảo vệ vùng đất.
Đây cũng chính là Đức Thánh Cả và Đức Thánh Hai được thờ tại đình làng Yên Tân chúng tôi đã giới thiệu.
Thời gian diễn ra lễ hội là ngày 7 tháng giêng (âm lịch) hàng năm. Mục đích tổ chức lễ hội là nhằm thể hiện sự biết ơn, tri ân, tôn kính thiêng liêng của con cháu các dòng họ trong làng với các vị thần có công lập ấp mở làng. Đồng thời, cầu cho mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu, bình an may mắn…
Địa điểm tổ chức lễ hội là
là không gian làng Thọ Sơn, trong đó, phần lễ được tổ chức tại đình Thọ Sơn, xã Tân Châu, huyện Thiệu Hóa, tỉnh Thanh Hóa.
-
Quy trình tổ chức
+ Phần lễ: Phần lễ diễn ra với 3 nội dung cơ bản, tương tự lễ hội ở các làng Yên Tân, Phú văn và Đắc Châu.
- Rước kiệu: Khoảng 7h30 lễ rước kiệu bắt đầu. Đội rước kiệu bao gồm 8 người (nam) kiêng kiệu, 7 người (nam) vác cờ, 2 người (nữ) vác lọng, 8 người (nam) mang bộ bát kiểu… Tất cả đều là thanh niên chưa lập gia đình, khỏe mạnh, ưu tú được làng lựa chọn. Trước khi lễ rước kiệu bắt đầu, lễ chung của làng đã được chuẩn bị và mang ra đình. Ngoài lễ chung của làng, còn có lễ của thôn (trước đây có lễ của 4 thôn Sơn Phú, Sơn Quý, Sơn Thịnh, Sơn Lộc, nay sáp nhập còn hai thôn là Thọ Sơn 1 và Thọ Sơn 2) và lễ của 8 dòng họ… Lễ rước kiệu đưa thần tham quan một vòng quanh làng, đi đến thôn nào thì thôn ấy mang lễ vật nhập theo dòng người. Lễ vật của các dòng họ cũng tương tự như vậy, các họ sẽ chủ động nhập vào đoàn rước tạo thành dòng người tưng bừng trống nhạc, không khí rất sôi động, rộn rã…
- Khai mạc hội: Sau khi rước kiệu đưa thần du xuân tham quan một vòng quanh làng, con cháu các dòng họ và những người tham dự lễ hội sẽ tập trung đông đủ tại sân đình Thọ Sơn bắt đầu lễ khai mạc lễ hội. Trước hết, những tiết mục văn nghệ (được lựa chọn tại phần giao lưu văn nghệ diễn ra đêm 6/1 âm lịch) được thể hiện, tạo không khí vui vẻ cho phần khai mạc lễ hội. Sau đó, làng sẽ tiến hành nghi thức chào cờ, hát quốc ca…Đại diện làng sẽ lên khai mạc lễ hội. Các nội dung không thể thiếu là phần giới thiệu lịch sử truyền thống làng, lịch sử đình đền Thọ Sơn gắn với công lao của các vị Thành hoàng làng Cao Sơn Đại Vương và Linh Quang Đại Vương…Phần báo cáo thành tích của các dòng họ cũng là một nội dung quan trọng. Đây chính là cách tổng kết, tuyên dương, khích lệ rất tự hào về thành tích của những người con sinh ra và lớn lên tại vùng đất Thọ Sơn. Cũng trong nội dung này, làng sẽ công bố báo cáo đóng góp của con em các dòng họ, đồng thời trân trọng mời các gia đình nhận giấy chứng nhận công đức…Đó là cách bảo vệ và phát huy di sản văn hóa mang tính cộng đồng cao của cư dân làng Thọ Sơn nói riêng, vùng đất Tân Châu nói chung.
Đánh trống hội tại Lễ Hội làng
Một số tiết mục văn nghệ tại Lễ hội
- Cúng tế: Sau khi đại diện lãnh đạo địa phương và đại diện các bậc cao niên của làng phát biểu ý kiến, phần cúng tế thiêng liêng sẽ diễn ra. Lễ vật cúng tế hai vị thành hoàng làng chính là các mâm lễ đã chuẩn bị từ trước được sắp xếp theo thứ tự: mâm chung của làng để vị trí cao nhất, sau đó đến hai mâm lễ của thôn, tiếp đó là 8 mâm lễ của các dòng họ. Chịu trách nhiệm việc cúng tế thành hoàng làng chính là làng văn (gồm 11-13 người), làng nhạc (7-8 người) được làng lựa chọn từ trước. Trước khi làng văn, làng nhạc làm lễ lãnh đạo địa phương sẽ đại diện thắp nén hương bày tỏ lòng thành của nhân dân địa phương tới thần. Sau đó, bà con các dòng họ và khách thập phương sẽ dâng hương tưởng nhớ, bày tỏ sự tôn kính, biết ơn và cầu mong bình an cho năm mới.
+ Phần hội:
Phần hội được diễn ra buổi chiều cùng ngày với các trò chơi dân gian hấp dẫn, thu hút đông đảo bà con tham gia. Tương truyền trước đây phần hội có tổ chức các trò Tiên cuội, tế Nữ quan, đua thuyền trên sông Chu cùng ba làng Hồng Đô, Yên Tân và Phú Văn nhưng nay không còn tổ chức…Các trò chơi vẫn được tổ chức thường xuyên như trò kéo co, chọi gà, thi bắt vịt, bắt lợn… Đây là những trò chơi dân gian gắn liền với đời sống sinh hoạt của cư dân nông nghiệp, mang tính cộng đồng, tinh thần đoàn kết, thể hiện tình yêu trong lao động và sự hóm hỉnh, thông minh của những người nông dân… Lễ hội làng Thọ Sơn mang dậm dấu ấn văn hóa vùng đất, là di sản văn hóa phi vật thể cần lưu truyền, phát huy giá trị.
Đưa tin: VHXH